"Aequo nos animo sequi iuberis:
des palmas manicis silens oportet,
ni vis scandala forte suscitare".
Perfricans oculos professor Aulus,
se somno reputans adhuc teneri, |
5 |
verba incredulus audit imputantis
custodis facinus quidem nefandum.
Infamis vitio datur libido:
nam fertur violasse inermem alumnam,
quam pro munere litteras docebat |
10 |
Cur confinxerit Ida crimen istud,
quare perniciem velit parare
pupula immerito procax magistro,
quaerit sollicito stupore mersus.
Casus praeteritos, tributa puncta, |
15 |
| poenas impositas, notas inustas
intento recolit miser cerebro:
at mens conscia criminis remota
fundamenta nequit videre tanti.
|
|
| Nil certaminis aureum nomisma |
20 |
permultis vicibus probe impetratum,
nil volumina de metris vetustis,
nil verbis labor impiger novandis,
nil spectacula perbene adparata,
nil tot lustra scholae pie dicata, |
25 |
nil aures iuvenum datae querellis,
nil solamina tristibus levandis,
nil fulcimina segnibus fovendis,
nil prorsus valet ad reum tuendum: |
|
obscurat bene facta prisca cuncta
mendax indicium recens puellae. |
30 |
Multis nil iuvat adfuisse amicis,
quorum quemque suus premebat angor:
transisse ut peregrinus hac videtur,
qui vestigia non reliquit ulla. |
35 |
| Acta litterulis scatent diurna:
accusant alii, refutat unus,
plerique in dubio haesitant inani. Lento cognitor oscitans tenore
Aulum interrogat intimis frementem |
40 |
fibris et rabidum fel evomentem.
"Curnam commoda multa nuptiarum
contemnis vidui statum eligendo?
An mavis vacuam esse mansionem,
ut pusis pateat cubile parvis?" |
45 |
Demordet labra dentibus professor,
iram ne calidam foris revelet.
Indagator enim reum lacessit
omnem praeteriens modum malignus,
forsan quod meminit scholae repulsas. |
50 |
Nec spes causidicus facit novellus:
semper credere iudices puellis;
ergo, si sapiat, magister Aulus
se sontem fateatur, ut paciscat (1)
poenas aedibus in suis luendas. |
55 |
Rumores fluitant per ora vulgi:
"Virtutis specie occulebat ille
spurcati ingenium helluonis atrum".
"Sane tempus erat scelestum homullum
tandem supplicio affici molesto". |
60 |
| "Est virguncula laude digna habenda,
per quam denique veritas refulsit". Nequiquam ex aliis opem magistris
sperat: quin etiam tacent inertes.
Praeses invidiae diu repressae |
65 |
laxat ore rubro micans habenas.
Testes discipuli velint fideles
Auli candidulam indolem explicare;
at cautus metus impedit parentum
ne grates referant seni innocenti.
|
70 |
Clausus carcere squalido misellus
tormentis cruciatur indecoris:
fastiditur enim velut leprosus,
veris ludibrio est ibi scelestis:
impingunt colaphos genis macellis, |
75 |
sputis commaculant nigros ocellos,
nocturnam requiem negant iacenti,
furcam vel laqueum truces minantur.
Neque ullus cohibet malos satelles:
custos furciferos enim veretur, |
80 |
| insontes nihili facit protervus. Corruptos stomachus cibos recusat,
angusto spatio caput vacillat,
et purum aëra spiritus reposcit;
at peior laniat dolor vagantem |
85 |
| per casus animum prioris aevi. Nec vero melius trahit dierum
longorum seriem calumniatrix.
Iam dormire nequit serena: nocte
Ida concubia adsilit madescens, |
90 |
sudore et lacrimis repente obortis.
Rectum consilium capit fatendi
coram iudice machinam dolosam:
"Accepissem utinam editos libellos
eius munere fervido legendos! |
95 |
Cur exclusa theatrico labore
sum spectare alias coacta mimas?
Cur me neglegit evidenter unam?
Cur se denegat impudenter Idae?
Cur gerras bibit Helviae et Camillae? |
100 |
| Nescit me quoque carmina adprobare?
Unam me reputat stilo carere?" Verum falsiloquae relationis
sero paenituit levem puellam:
nuper desierat cor immerentis |
105 |
| captivi grave palpitare curis. |
|
