DISCORSO DI SUA SANTITÀ GIOVANNI PAOLO II
AI MEMBRI DELLE ASSOCIAZIONI DELLE VITTIME
DEL CAMPO DI CONCENTRAMENTO DI AUSCHWITZ-BIRKENAU

Lunedì, 10 giugno 1996

1. Pragnę powitać przybyłą delegację z Panem Ministrem Kultury i Sztuki na czele. Witam przedstawicieli Rady Ochrony Pamięci Walk í Męczeństwa, Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego, a szczególnie członków Stowarzyszenia Romów w Polsce oraz Koordynacji Organizacji Żydowskich w Polsce.

Przychodzicie tutaj, aby powierzyć Biskupowi Rzymu «Księgi zgonów z Auschwitz». Zawierają one spis osób pomordowanych w obozie śmierci, które nie pozostały bezimienne. Reprezentują one niezliczoną rzeszę tych, po których nie pozostał żaden ślad poza pamięcią najbliższych. Przyjmuję te Księgi jako Papież w imieniu Kościoła. Jest to akt znaczcący. Kościół bowiem, niosąc w sobie doświadczenie krzyżowej śmierci í zmartwychwstania Chrystusa, jest wezwany, aby ukazywać najgłębszy, zbawczy sens ludzkiego cierpienia oraz by wprowadzać wszystkich w tajemnicę Bożego Miłosierdzia i w nową rzeczywistość życia wiecznego. Obejmując zatem wszystkie ofiary tamtej wojny, wspólnota Kościoła nie przestaje na różny sposób prosić Ojca: «Wieczny odpoczynek racz im dać Panie».

2. Wiele czasu minęło od wyzwolenia obozu w Oświęcimiu, a znów wraca i odżywa bolesne wspomnienie cierpienia, jakie tam człowiek zgotował człowiekowi. Przyjmując te Księgi, Kościół raz jeszcze daje wyraz, iż nie waha się sięgać do tego tragicznego dziedzictwa historii, aby wskazywać współczesnym pokoleniom, jak wielką wartością jest życie i godność osoby ludzkiej. Trzeba, aby pamięć o ludzkim cierpieniu po wszystkie czasy była ostrzeżeniem przed skutkami, jakie niesie zaprzeczenie osobowej godności człowieka i jego podstawowych praw. W tym duchu trzeba czytać «Księgi gonów Auschwitz». Wydaje się, że nie bez przyczyny dokumenty te tak długo czekały na publikację. Potrzeba było tego półwiecza, aby choć częściowo zabliźniły się rany powstałe w wyniku tragicznych przeżyć i aby Księgi te mogły być przyjęte nie jako zarzewie nienawiści, ale jako historyczny dokument, oznaka hołdu dla znanych i nieznanych ofiar ostatniej wojny; jako wezwanie do modlitwy o ich zbawienie ι do budowania trwałego pokoju w świecie oparciu o braterską miłość dzieci jednego Ojca.

3. Przychodzi w tym miejscu na myśl zdanie Sługi Bożego Romualda Traugutta: «Spodobało się Bogu mieć narody». Ludzie, których imiona zawierają te Księgi, byli więzieni, znosili męki i w końcu pozbawiono ich życia, najczęściej tylkο dlatego, że przynależeli do takiego, a nie innego narodu. To, że urodzili się jako Polacy, Żydzi, Romowie czy Rosjanie i trwali w tej swojej narodowej tożsamości, zostało im poczytane za winę zasługującą na śmierć. Jednak w świetle wiary widzimy, że to świadectwo heroicznej wierności własnej przynależności narodowej stało się całopalną ofiarą, która ich samych zjednoczyła z Bogiem w wieczności, zaś dla przyszłych pokoleń stała się posiewem pokoju. Przyjmujemy zatem «Księgi zgonów z Auschwitz» jako wezwanie, by w pokoleniu, które wchodzi w trzecie tysiąclecie, pielęgnować poczucie własnej tożsamości narodowej, budzić szacunek dla bogactwa rodzimej tradycji kulturowej i dla tych ponadczasowych wartości, których milcząco bronili męczennicy w Auchswitz i w innych obozach zagłady. Wspominając imiona tych, którzy oddawali życie jako dzieci własnego Narodu, modlimy się, aby Duch Boży odnowił w nas świadomość, że wierność tożsamości narodowej ma również religijną wartość. Prosimy Boga, aby słuszne dążenie do jedności społeczeństw nie oznaczało odcinania człowieka od jego korzeni, ale by było wzajemnym czerpaniem z duchowego bogactwa poszczególnych narodów.

Niech Pan przyjmie tę ofiarę, którą złożyli znani i nieznani męczennicy obozów koncentracyjnych, í niech obdarzy ich swym pokojem wiekuistym. Owoc tej ofiary - błogosławieństwo pokoju - niech sta-nie się udziałem ludzi na całym świecie! Niech wszechmogący Bóg błogosławi wszystkim tu obecnym oraz tym, którzy przyczynili się do naukowego opracowania «Ksiąg zgonów z Auschwitz».

© Copyright 1996 - Libreria Editrice Vaticana