Liturgia jest szkołą modlitwy

Drodzy Bracia i Siostry, dzień dobry!

W cyklu katechez o Mszy św. widzieliśmy, że akt pokuty pomaga nam pozbyć się naszego poczucia wyższości i stanąć przed Bogiem tacy, jacy jesteśmy w rzeczywistości, ze świadomością, że jesteśmy grzesznikami, z nadzieją na uzyskanie przebaczenia.

Właśnie ze spotkania ludzkiej nędzy z Bożym miłosierdziem rodzi się wdzięczność, wyrażana w Chwała na wysokości, «starochrześcijańskim i czcigodnym hymnie, którym Kościół, zgromadzony w Duchu Świętym, wielbi oraz błaga Boga Ojca i Baranka» (por. Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego, 53).

Początek tego hymnu — Chwała na wysokości Bogu — nawiązuje do śpiewu aniołów po narodzeniu się Jezusa w Betlejem, radośnie głoszącego spotkanie nieba i ziemi. Pieśń ta mówi również o nas, zgromadzonych na modlitwie: «Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli».

Po Chwała na wysokości albo — kiedy tego hymnu nie ma — zaraz po akcie pokuty modlitwa przyjmuje szczególną formę oracji, zwanej «kolektą», przez którą zostaje wyrażony właściwy charakter celebracji, różny w zależności od dni i okresów roku (por. tamże, 54). Wezwaniem: «módlmy się», kapłan zachęca lud do zachowania razem z nim chwili milczenia, abyśmy uświadomili sobie, że jesteśmy w obecności Boga, i by każdy w swoim sercu sformułował osobiste intencje, z jakimi uczestniczy we Mszy św. (por. tamże, 54). Kapłan mówi «módlmy się», a potem następuje moment ciszy i każdy myśli o tym, czego potrzebuje, o co chce prosić w modlitwie.

Milczenie nie sprowadza się do braku słów, lecz jest przygotowaniem się do słuchania innych głosów: głosu naszego serca, a przede wszystkim głosu Ducha Świętego. W liturgii natura nabożnego milczenia uzależniona jest od momentu, w którym jest przewidziane: «W akcie pokuty i po wezwaniu do modlitwy wierni skupiają się w sobie; po czytaniu lub homilii krótko rozważają to, co usłyszeli; po Komunii świętej zaś wychwalają Boga w sercu i modlą się do Niego» (tamże, 45). A zatem przed modlitwą początkową milczenie pomaga nam się skupić i zastanowić, po co tam jesteśmy. Dlatego ważne jest słuchanie swej duszy, by ją potem otworzyć przed Panem. Być może mamy za sobą dni pełne mozołu, radości, bólu i chcemy powiedzieć o tym Panu, prosić Go o pomoc, o to, by był z nami; mamy w rodzinie i wśród przyjaciół osoby chore bądź przechodzące trudne próby; pragniemy zawierzyć Bogu losy Kościoła i świata. I temu służy krótkie milczenie, zanim kapłan, łącząc intencje każdego, skieruje głośno do Boga w imieniu wszystkich wspólną modlitwę, która kończy obrzędy wstępne, dokonując «zbiórki» poszczególnych intencji. Zalecam usilnie kapłanom, by zachowywali tę chwilę milczenia i nie spieszyli się — «módlmy się», a potem niech będzie chwila milczenia. Zalecam to kapłanom. Nie zachowując tego milczenia, narażamy się na zaniedbanie skupienia duszy.

Kapłan wypowiada te słowa, tę modlitwę, zwaną kolektą, z rozłożonymi rękami, w postawie oranta, jaką przyjmowali chrześcijanie już w pierwszych wiekach — czego świadectwem są freski w rzymskich katakumbach — naśladując Chrystusa z ramionami rozpostartymi na drzewie krzyża. Tam właśnie Chrystus jest Modlącym się i jednocześnie modlitwą! W Ukrzyżowanym widzimy Kapłana, który składa Bogu ofiarę Jemu przyjemną, czyli synowskie posłuszeństwo.

W rycie rzymskim modlitwy są zwięzłe, ale bogate w znaczenie: można na tych modlitwach oprzeć wiele pięknych medytacji. Bardzo pięknych! Powrót do medytowania nad tekstami, również poza Mszą św., może nam pomóc nauczyć się, jak zwracać się do Boga, o co prosić, jakich słów używać. Oby liturgia stała się dla nas wszystkich prawdziwą szkołą modlitwy.

Do Polaków:

Serdecznie pozdrawiam polskich pielgrzymów. Drodzy bracia i siostry, stojąc wciąż u początków roku, zawierzamy go Panu i prosimy, aby był czasem łaski, pokoju i nadziei dla nas, dla naszych rodzin i dla całego świata. Z serca błogosławię wam i waszym najbliższym.